ruszyć się
  • na pole, czyli na dwór
    16.05.2006
    16.05.2006
    Dlaczego krakowskie wyjść na pole ma status regionalizmu, a warszawskie wyjść na dwór – normy ogólnopolskiej? Dlaczego nie po równo albo wręcz odwrotnie? Tam, gdzie się wychodzi na pole – a czasem jest to i ze 200 km od Krakowa – wychodzenie na dwór nie jest alternatywą, tylko abstrakcją, a pewnie jeszcze bardziej było tak w czasach, kiedy hierarchizowano te formy. Czy ta nierówność jest nie do ruszenia? Czy na pole może jeszcze liczyć na nobilitację?
  • Parenteza jako środek stylistyczny
    9.05.2017
    9.05.2017
    Na forum internetowym sprzeczaliśmy się o to, czy stawiać przecinki za i w celu podkreślenia wtrącenia, czy lepiej zamienić szyk wyrazów. O to przykład: Dokończył swój żart i, ze świecącym kamieniem w dłoni, bojaźliwie ruszył do środka. Czy może lepiej było by napisać Dokończył swój żart i bojaźliwie ruszył do środka, trzymając w dłoni świecący kamień. I w odniesieniu do tego przykładu, to czy zdanie może być dobrze zbudowane, ale styl może być kiepski?
  • W czym mogę pomóc?
    6.09.2014
    6.09.2014
    Nie znoszę, kiedy zaraz po wejściu do sklepu ekspedienci pytają mnie: „W czym mogę pomóc?”. Nawet na dworcu kolejowym w Międzyzdrojach chodzą wynajęte studentki w jaskrawych kamizelkach z takim właśnie napisem. Gdzie się nie ruszyć – ktoś oferuje mi pomoc. Czy jest to właściwe zapytanie w takich sytuacjach? A gdybym miał np. składnicę złomu i zauważył, że ktoś czegoś szuka wśród hałd metalu. Powinienem pytać, czy mogę w czymś pomóc, czy po prostu: „Czego pan tu szuka?”. Trochę to nieeleganckie…
  • hłaszcze
    24.01.2013
    24.01.2013
    Jakie jest znaczenie słowa hłaszcze użytego w tekście piosenki Wojciecha Młynarskiego Po prostu wyjedź w Bieszczady:
    I z gitarą, jak Michotek, w polski Teksas rusz,
    z pojedynki wilkom strzelać w paszczę,
    po przygodę, po urodę życia pośród leśnych głusz,
    tam, gdzie życie nikogo nie hłaszcze

    Cyt. za: W. Młynarski, Moje ulubione drzewo, czyli Młynarski obowiązkowo, Wydawnictwo Znak, Kraków 2007.
  • Norweskie nazwy miast
    23.10.2018
    23.10.2018
    Szanowni Państwo, mam wątpliwości dotyczące odmiany norweskich nazw miejscowych, tych mniej znanych w Polsce. Wydajemy norweską serię kryminalną, w której co rusz pojawiają się nazwy Malvik, Larvik, Trondelag, Skien, Porsgrunn itd. (przepraszam za brak niektórych znaków diakrytycznych). Niektóre brzmią naturalnie, gdy się je odmienia, inne – już nie. Jaką zasadę odmiany przyjąć w literaturze pięknej? Z góry dziękuję za odpowiedź
  • seks czy sex?
    23.11.2007
    23.11.2007
    Słowniki ortograficzne i języka polskiego podają sex jako oboczną formę słowa seks. Mamy także sex appeal, sex shop i sexy. Pisanie x zamiast ks jest częstym zabiegiem marketingowym, ostatnio pojawiły się bowiem filmy Sex w Brnie i Śmiertelnie sexowna. Czy pisownia przez x jest tutaj uzasadniona? Jest też hasło promujące jeden z filmów: „Zemsta jest sexi”, a co rusz można w rozmaitych sloganach przeczytać o textach i że coś jest robione na maxa. Co Państwo o tym sądzą?
  • Przecinki

    2.07.2022
    2.07.2022

    Szanowni Państwo, czy należy postawić przecinek we wskazanych miejscach: 1) Argument, że powinien oddać te rzeczy (,) nie trafił do Janka. 2) Z obawy, że nagłe wycofanie się mogło zostać upozorowane (,) porucznik nie ruszył w pościg za przeciwnikiem. 3) Za względu na to, że niewielu ludzi umiało pisać i czytać (,) miała ona też charakter elitarny. Dziękuję i pozdrawiam, A.B.

  • rolno+środowiskowy
    5.02.2011
    5.02.2011
    Witam serdecznie,
    już od dłuższego czasu zastanawiam się nad pisownią wyrazu rolno-środowiskowy. Jestem pracownikiem ARiMR i codziennie zmagam się z tym słowem, które co rusz pisane jest inaczej – łącznie bądź rozdzielnie.
    Proszę o pomoc i pozdrawiam.
  • Różności interpunkcyjne
    21.02.2017
    21.02.2017
    Szanowni Państwo,
    czy zdania: Co raz, to któryś górników pchnął kogoś, Od razu, jak mi napisałaś, pomyślałem…, Zaraz, jak mi napisałaś, pomyślałem…, Zauważyłem [to] zaraz, jak wysłałem wiadomość…, Są i tacy, którym płacą nie wiem za co, Można go kupić, np. zamawiając przez Internet, Nie wiem dlaczego tak [a nie inaczej] mają poprawną interpunkcję?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Biały w szachach

    30.01.2022

    Dzień dobry,

    Czytam i słucham ostatnio dużo o szachach po polsku i po angielsku. Zauważyłem, że wielu trenerów szachowych używa określenia jak w zdaniach: „To było bardzo silne posunięcie dla białego!” „Biały ma teraz dwa pomysły, ruszyć się skoczkiem bądź gońcem”. Chodzi mi o słowo biały. Całe życie słyszałem o białych/czarnych (jako o bierkach szachowych). Mówienie czy pisanie w liczbie pojedynczej wygląda mi na kalkę z angielskiego (jak w zdaniu „White is going to capture c4”). Czy mam rację?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego